Halloween: Τι είναι και πως ξεκίνησε.

 To Halloween είναι γιορτή του δυτικού κόσμου που γιορτάζεται την νύχτα της 31ης Οκτωβρίου. Kατά την διάρκειά της, τα παιδιά μεταμφιέζονται σε κάτι τρομαχτικό και επισκέπτονται σπίτια μαζεύοντας γλυκά (το γνωστό φάρσα ή κέρασμα). Η γιορτή αυτή μπορεί να μοιάζει με τις δικές μας Απόκριες,διαφοροποιείται όμως κατά πολύ καθώς έχει περισσότερο μυστικιστική χροιά.

Η ρίζα της λέξης Halloween (ή σωστότερα Hallowe’en) προέρχεται από το All-hallow-even και δηλώνει την παραμονή (eve) της γιορτής των Αγίων Πάντων (All Hallows Day – All Saints Day).Τα χρώματα του είναι το πορτοκαλί και το μαύρο. Το πορτοκαλί συμβολίζει τις σοδειές και το μαύρο τους νεκρούς.

Halloween· Προέλευση και Ιστορία

Η προέλευση του Halloween έχει τις ρίζες της στο αρχαίο Κέλτικο φεστιβάλ του “Samhain”. Οι Κέλτες, που έζησαν 2000 χρόνια πριν στην περιοχή που τώρα βρίσκεται η Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Βόρεια Γαλλία, γιόρταζαν την πρωτοχρονιά τους την 1η Νοέμβρη.

Η μέρα αυτή, σηματοδοτούσε το τέλος του θερισμού και του καλοκαιριού και την έναρξη του σκοτεινού χειμώνα. Οι Κέλτες πίστευαν ότι τη νύχτα πριν τη νέα χρονιά, στις 31 του Οκτώβρη δηλαδή, το όριο ανάμεσα στον κόσμο των ζωντανών και των νεκρών γινόταν θολό και πως οι κανονικοί νόμοι του χώρου και του χρόνου προσωρινά αδρανούσαν, επιτρέποντας να ανοίξει ένα παράθυρο απ’ το οποίο ο κόσμος των πνευμάτων μπορούσε να αναμειχθεί με τον κόσμο των ζωντανών. Ήταν μια νύχτα που οι νεκροί μπορούσαν επιστρέψουν στη γη των ζωντανών για να γιορτάσουν με την οικογένεια ή τη φυλή τους. Έτσι, οι μεγάλοι ταφικοί λόφοι της Ιρλανδίας φωτίζονταν με πυρσούς στους εσωτερικούς τοίχους ώστε τα πνεύματα των νεκρών να μπορέσουν να βρουν το δρόμο τους. Αυτή την νύχτα λοιπόν που πίστευαν πως τα πνεύματα των νεκρών επιστρέφουν στη γη, γιόρταζαν το Samhain. Οι Κέλτες θεωρούσαν πως η παρουσία των πνευμάτων στη γη διευκόλυνε τους Δρυίδες (Κέλτες ιερείς) να κάνουν προβλέψεις για το μέλλον. Κατά τη διάρκεια της γιορτής, άναβαν φωτιές, φορούσαν στολές από κεφάλια και δέρματα ζώων, και προσπαθούσαν να προβλέψουν τη μοίρα ο ένας του άλλου και να εξευμενίσουν τα κακά πνεύματα.

Αργότερα, όταν οι Ρωμαίοι κατέκτησαν την Γαλατία και κυβερνούσαν την Κέλτικη γη, συνδύασαν δύο γιορτές ρωμαϊκής προέλευσης με την Κέλτικη γιορτή του Samhain. Η μία ήταν τα Feralia, που λάμβανε χώρα στις 21 Φεβρουαρίου  και κατά την οποία οι Ρωμαίοι γιόρταζαν το πέρασμα των νεκρών στον άλλο κόσμο. Η δεύτερη ήταν η μέρα που τιμούσαν την Pomona, τη Ρωμαία θεά των φρούτων και των δέντρων. Το σύμβολο της ήταν το μήλο και η ενσωμάτωση αυτής της γιορτής στο Samhain εξηγεί την παράδοση του “bobbing for apples” που παίζεται και σήμερα στο Halloween.

Τι σχέση έχουν οι κολοκύθες;

Σήμα κατατεθέν της γιορτής αυτής είναι τα φαναράκια από κολοκύθες, πάνω στις οποίες υπάρχουν χαραγμένα ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Τα φαναράκια αυτά, προέρχονται από ιρλανδικές παραδόσεις και η χρήση τους ήταν να φωτίζουν τη χαμένη ψυχή του Τζακ,ενός διαβόητου απατεώνα που είχε κολλήσει ανάμεσα στους δυο κόσμους. Πιστεύεται ότι ο Τζακ ξεγέλασε το Διάβολο και τον έπεισε να μπει στην κουφάλα ενός δέντρου, σκαλίζοντας την εικόνα ενός σταυρού στον κορμό του ώστε να τον παγιδεύσει εκεί. Οι φάρσες του Τζακ γενικά είχαν ως αποτέλεσμα, όταν πέθανε, να του αρνηθούν την είσοδο στον Παράδεισο και -καθώς είχε νευριάσει επίσης τον Διάβολο που κυβερνούσε την Κόλαση- και την είσοδό του στην Κόλαση. Έτσι ο Τζακ έμεινε μια χαμένη ψυχή, παγιδευμένη ανάμεσα στον κόσμο των νεκρών και τον κόσμο των ζωντανών. Ως παρηγοριά, ο Διάβολος του έδωσε λίγη χόβολη να φωτίζει το δρόμο του στο σκοτάδι μεταξύ των δυο κόσμων. Από τότε ο Τζακ φτιάχνει τα φανάρια από κολοκύθα, βάζει ένα κερί μέσα τους και περιπλανάται σε όλη τη γη ψάχνοντας ένα μέρος να αναπαυθεί. Έτσι προέκυψε η ονομασία, Φανάρια του Τζακ (Jack-o-lantern).

Εμείς γιατί δεν το γιορτάζουμε;

Καθώς η Χριστιανική Εκκλησία άρχισε να επικρατεί στην Ευρώπη, οι αρχαίες παγανιστικές τελετές μετατράπηκαν σε γιορτές της Εκκλησίας. Μέχρι τον 9ο αιώνα η επιρροή του Χριστιανισμού είχε εξαπλωθεί στις Κέλτικες περιοχές, όπου σταδιακά αναμίχθηκε και τελικώς υποκατέστησε τις παλαιότερες Κέλτικες τελετουργίες. Η Εκκλησία δεν μπορούσε να υποστηρίξει ένα γλέντι προς τιμήν των νεκρών και των πνευμάτων και δημιούργησε μια γιορτή για τους ευλογημένους νεκρούς και η γιορτή μετατράπηκε στην γιορτή των Αγίων Πάντων ή Ημέρα Όλων των Ψυχών. Το 1000 μ.Χ., η εκκλησία ονόμασε την 2η του Νοέμβρη ημέρα όλων των ψυχών, προς τιμήν των νεκρών, η οποία εορταζόταν σαν το Samhain, με μεγάλες φωτιές, παρελάσεις και μεταμφιέσεις με στολές όπως άγιοι, άγγελοι και δαίμονες.