Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Ο ρεαλιστής που θυσιάστηκε για το αδύνατο.

Στις 3 Νοεμβρίου του 1966, ένας μεσήλικας Ουρουγουανός επιχειρηματίας ονόματι Αδόλφο Μένα Γκονζάλες, έφτανε στη Λα Παζ της Βολιβίας. Έκανε check in στο ξενοδοχείο του, από το οποίο ήταν σε θέση να δει τη χιονισμένη κορυφή του όρους Ilimani. Φωτογράφισε τον εαυτό του – υπέρβαρο, με αρχή φαλάκρας να ανάβει το πούρο που είχε στο στόμα του – μπροστά στον καθρέφτη.

Στην πραγματικότητα, δεν ήταν άλλος από τον Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα – τον Αργεντίνο επαναστάτη που βοήθησε στην ανατροπή του στηριζόμενου από τις ΗΠΑ δικτάτορα της Κούβας, τα έβαλε με τις Αμερικανούς από το βήμα του ΟΗΕ φορώντας το αντάρτικο αμπέχωνό του, έγραψε για τον Μαρξισμό και τον ανταρτοπόλεμο και προσπάθησε να «εξάγει» την επανάσταση και τον σοσιαλισμό παγκοσμίως.

 

Έντεκα μήνες αργότερα, μια άλλη φωτογραφία του Γκεβάρα, θα έκανε τον γύρο του κόσμου, αποτυπώνοντας το ισχνό, άψυχο κορμί του, τα μαλλιά και τα μούσια του απεριποίητα και τα μάτια του ορθάνοιχτα.

«Λένε ότι έμοιαζε με τον Χριστό» λέει η Σουζάνα Οσινάγκα, η 87χρονη σήμερα συνταξιούχος νοσοκόμα που έπλυνε το άψυχο κορμί του Γκεβάρα από τη βρωμιά και τα αίματα. «Ο κόσμος ακόμα και σήμερα προσεύχεται στον Άγιο Ερνέστο. Λένε πως κάνει θαύματα».

Σήμερα, 50 χρόνια από τον θάνατό του στις 9 Οκτώβρη του 1967, ο αριστερός πρόεδρος της Βολιβίας, Έβο Μοράλες, θα τιμήσει την επέτειο με μια σειρά εκδηλώσεις μεταξύ των οποίων και η «Επανεκκίνηση του Αντιμπεριαλιστικού Αγώνα».

Όμως η συμπλήρωση μισού αιώνα από το θάνατό του βρίσκει την αριστερά στη Λατινική Αμερική, αντάρτικη ή κοινοβουλευτική σε υποχώρηση.

Μετά από μια αποτυχημένη εκστρατεία στο Κονγκό το 1965, ο Γκεβάρα επέστρεψε στη Βολιβία ως βάση για περιφερειακή, έπειτα παγκόσμια επανάσταση. «Κοιτώντας τα από απόσταση σίγουρα μπορεί να διακρίνει κανείς μια αφέλεια; Έναν σχεδόν χονδροειδή ιδεαλισμό» λέει ο Τζον Λι Άντερσον, συγγραφέας της βιογραφίας του Γκεβάρα που εκδόθηκε το 1997. «Che Guevara: A Revolutionary Life».

Όμως στην πυρετώδη ατμόσφαιρα της δεκαετίας του ’60, όλα φαίνονταν πιθανά.

«Εάν υπήρξε μια εποχή στη σύγχρονη περίοδο που θα μπορούσε να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, ήταν σίγουρα τότε» λέει ο Άντερσον.

Τα πράγματα όμως δεν πήγαν όπως τα σχεδίαζαν ο Τσε και οι 47 που τον ακολουθούσαν, στην άγρια περιφέρεια Ναντσαουαζού. Έχασαν γρήγορα τις τηλεπικοινωνίες με την Κούβα και οι προμήθειές τους άρχισαν να λιγοστεύουν επικίνδυνα. Χτυπήθηκαν από αρρώστιες και τα περίεργα έντομα στις ζούγκλες της Βολιβίας.

Οι Βολιβιανοί εθελοντές έπαιρναν διαταγές από τους μπαρουτοκαπνισμένους στη μάχη Κουβανούς, κάτι που η κυβερνητική προπαγάνδα έσπευσε να αξιοποιήσει μιλώντας για ξένους συνωμότες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν άργησαν να αντιληφθούν την παρουσία του Γκεβάρα στη Βολιβία. Έστειλαν άμεσα πράκτορες της CIA και στρατιωτικούς συμβούλους ώστε να βοηθήσουν το καθεστώς του Ρενέ Μπαριέντος.

Στις 31 Αυγούστου μια στρατιωτική ενέδρα εξάλειψε σχεδόν τις μισές από τις δυνάμεις του Γκεβάρα. Οι υπόλοιποι περιπλανήθηκαν στα βουνά απελπισμένοι για να ξεφύγουν από την παγίδα. Ο Τσε, χτυπημένος από το άσθμα του, μπήκε καβάλα σε ένα μουλάρι στο χωριό Λα Ιγέρα. Ένας ντόπιος αγρότης τους κατέδωσε και ο Γκεβάρα ενεπλάκη σε νέα μάχη. Μια σφαίρα κατέστρεψε την καραμπίνα του. Πληγωμένος, παραδόθηκε σε μια ομάδα χωροφυλάκων – εκπαιδευμένη από Αμερικανούς των Ειδικών Δυνάμεων- υπό την καθοδήγηση του 28χρονου Γκάρι Πράδο.

«Μην πυροβολείτε – είμαι ο Τσε. Αξίζω περισσότερα για σας, ζωντανός» φέρεται να είπε ο Γκεβάρα. Σε μια συνέντευξή του στον Guardian, ο Πράδο έλεγε για τη συγκεκριμένη στιγμή. «Ένιωσα οίκτο. Έδειχνε τόσο κακομοίρης, κουρασμένος, βρώμικος. Δεν μπορούσες να πιστέψεις πως αυτός ήταν ένας ήρωας, σε καμία περίπτωση».

 

Ο Γκεβάρα και ο έτερος συλληφθείς σύντροφός του, Σιμεόν «Ουίλι» Κούμπα Σαράμπια, οδηγήθηκαν στο Λα Ιγέρα και κρατήθηκαν σε διαφορετικούς χώρους ενός σχολείου. Ο Πράδο είχε αρκετές συζητήσεις με τον Γκεβάρα, ενώ ισχυρίζεται ότι του πήγε φαγητό, καφέ και τσιγάρα.

«Πάντα του φερόμασταν με σεβασμό. Δεν είχαμε τίποτα εναντίον του, παρότι είχε σκοτώσει στρατιώτες μας» ισχυρίζεται.

Όταν ο Γκεβάρα ρώτησε τι πρόκειται να του συμβεί, ο Πράδο τον ενημέρωσε ότι θα περάσει από στρατοδικείο στη Σάντα Κρουζ. «Το βρήκε ενδιαφέρον, ότι θα έχει μια ευκαιρία στο δικαστήριο» λέει ο Πράδο. Η δίκη βέβαια δεν συνέβη ποτέ. Σύμφωνα με τον Πράδο, οι εντολές που έφτασαν την επόμενη ημέρα ήταν ξεκάθαρες «ξεφορτωθείτε τον».

Ένας 27χρονος λοχίας, ο Μάριο Τεράν, προσφέρθηκε να κάνει τη δουλειά, βάζοντας τέλος στη ζωή του Γκεβάρα με δυο βολές από το όπλο του. Το άψυχο κορμί του Γκεβάρα, μεταφέρθηκε με ελικόπτερο στην κοντινή πόλη Βαγιεγκράντε και εκτέθηκε στον παγκόσμιο Τύπο. Το σώμα του Τσε (χωρίς τα χέρια του) όπως και εκείνα των συντρόφων του παραχώθηκαν σε ανώνυμα μνήματα και βρέθηκαν 30 χρόνια μετά.

Η δικαίωσή του Γκεβάρα μέσω του δημίου του

Είχαν πλέον περάσει 39 χρόνια από τη δολοφονία του Ερνέστο Γκεβάρα. Ο γερασμένος πλέον δολοφόνος του, θα έχανε το φως του, καθώς έπασχε από καταρράκτη. Για να καλύψει το κόστος της απαιτούμενης επέμβασης, ούτε λόγος. Το 2006, οι Κουβανοί γιατροί, που συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Επιχείρηση Θαύμα», προσφέροντας αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες τους σε ασθενείς της Λατινικής Αμερικής, τον εγχείρησαν.

Τον επόμενο χρόνο, ο γιος του δήμιου του Τσε, έστειλε σε εφημερίδα της Βολιβίας, μια επιστολή με την οποία ευχαριστούσε τους Κουβανούς γιατρούς. Η κουβανική εφημερίδα Γκράνμα, έγραφε:  «Θυμηθείτε αυτό το όνομα – Μάριο Τεράν – ένας άνδρας που εκπαιδεύτηκε για να σκοτώσει μπορεί και πάλι να βλέπει χάρη στους γιατρούς που ακολουθούν τις ιδέες του θύματός του».

Πηγή: Reader.gr